Eskerrik asko, irakasle!


075389DB-9CCB-40A5-AE63-B3CFB032904A_1_201_a

Dagoeneko hasi dira gure herrian ikastola eta ikastetxeetako gela hutsak ilusioz betetzen. Aurreko ikasturte xelebre harekin alderatuta, aurtengoa lasaiago edo ohikoago izango delakoan, Jokin Bildarratz hezkuntza sailburuaren hitzek kilikatu egin naute euskal hezkuntzaren ereduaren ituna lortzeko gertu gaudela adierazi duenean. Ez da, ez, berri txarra datozen belaunaldien heziketa nolakoa eta zein baliabiderekin izan behar duen sinatuz gero. Berri ona izango da hau hezkuntzako eragile nagusien babesa lortzen bada, eta benetako hauspoa garai berri hauetan.

Hala eta guztiz ere, protagonismoa beste batzuek izango dute kurtso berri honetan, eta ez dira ikasleak izango, irakasleak baizik. Erabakia guztiz garrantzitsua eta aldiro-aldiro egin beharrekoa. Gure etxeko gaztetxo eta gazteen heziketa dago beraien esku, eta horrek duen garrantziaz ez gara askotan jabetzen. Garai batean andereñoek eta maisuek beti zuten arrazoi; orain, berriz, badirudi inoiz ez dutela. Familia eta gizarteko zati gero eta handiago batek ez die eman beharreko babesa eskaintzen, eta horregatik da inportantea urte honetan gure begirada beren egunerokoan jartzea, egiten dutena baloratzea eta prestigioan jartzea. Ziur naiz gustuko izango dutela aipamen hau, baina benetan bihotzera iritsiko zaiena betikoa izango da: ikaslearen hitz goxoak ikasturte bukaeran.

Jarraitu irakurtzen

Hemen eta orain

elpalmar
El Palmar hondartza. Vejer de la Frontera. Cadiz.

Oso denbora gutxian, bi pertsona hil dira Bidasoa ibaian, Frantziara iritsi nahian. Gertaera latz horiek, parez-pare jarri digute pertsona migratzaileen errealitate gordina. ‘Ohituak’ geunden Mediterraneo itsasoan hildakoen albisteak entzuten. Kayuko eta ontzi prekarioen irudi gogorrak ikusten. Normalizatuta geneukan milaka eta milaka pertsona, tartean haurrak, gerra edo gosetik ihesi, edo bizimodu duin baten bila hiltzen ikustea. Horrelakoak baikara. Sumindu egiten gara, egiten ditugu haserre adierazpenak, gaitzespen txio borobilak…. Baina berehala ahaztu eta aurrera jarraitzen dugu, injustizia horretan ardurarik ez dugulakoan. Gogoeta honekin batera doan argazkia El Palmar hondartzan atera nuen aurtengo oporretan, Cadizen. Bihotza uzkurtu egin zitzaidan hondartzara nola iritsi ziren imaginatzeaz bakarrik. Nolakoa izango da migratzaile horien bizitza orain? Non ote daude?

Orain, ordea, gure begiekin ikusten ari gara errealitatea. Parez-pare. Gure lurraldean bertan. Hemen eta orain. Eta kontzientzia handiagoa hartu dugu, horrelakoak baikara gizakiak. Mundu ultrakonektatu honetan, milaka kilometrora gertatzen dugunaren berri dugu bat-batean, baina gure garuna ez dago prest hori barneratzeko. Urruti sentitzen dugu. Eta urruti sentitzen dena ez da existitzen. Badirudi, oraindik ere, arazoez ez garela jabetzen norberari, edo gertuko norbaiti eragin arte. Hurbiltasunak markatzen duelako gure esparrua, globalizazioa globalizazio.

Jarraitu irakurtzen

La recuperación y el futuro pasan por los ODS

Noticias de Gipuzkoa. Publicado en 2021-07-11
Noticias de Gipuzkoa. 2021-07-11

Ahora que termina un duro curso político es un buen momento para repasar lo hecho y preparar el siguiente. Es tiempo de valoración y notas. Y en este sentido, desde Europa llegan últimamente buenas noticias para Euskadi. Así, se han producido recientemente tres reconocimientos explícitos en diferentes ámbitos: calidad institucional del Gobierno, Innovación, e implantación de la Agenda 2030. Efectivamente, diferentes índices de medición, unos impulsados desde las propias instituciones europeas y otros patrocinados por la Comisión Europea, han situado, en primer lugar, a Euskadi como región que tiene los mejores indicadores en calidad institucional del Gobierno (Universidad de Gotemburgo), superando con creces la media europea. En un segundo ejemplo, el reciente ranking de innovación de la Unión Europea (European Innovation Scoreboard 2021) sitúa a Euskadi como región de alta innovación frente al declive de los indicadores generales del Estado en esa cuestión. Y el Joint Research Center, centro de investigación y conocimiento de la Unión Europea, ha colocado recientemente a Euskadi como una de las tres regiones europeas más avanzadas en lo que a la implantación de la Agenda 2030 se refiere. Los otras dos son Flandes y Navarra.

Sin duda, los tres casos muestran que algo estamos haciendo bien en este país, tanto en el ámbito privado como en el público/institucional. Pero tales indicadores no deben suponer un baño de autocomplacencia, sino estimular la respuesta a los enormes retos que las instituciones vascas tenemos por delante en los próximos años. Esos reconocimientos deben servirnos como un espaldarazo para seguir trabajando en la buena dirección en los tres ámbitos citados: mejorando la percepción y la confianza de la ciudadanía en torno al papel de las instituciones; consolidando y fortaleciendo la posición de Euskadi como polo de innovación; y, por último,  avanzando hacia el cumplimiento de los Objetivos de Desarrollo Sostenible y de las metas que cada nivel de gobierno debe concretar como propias, en el marco de la metodología y retos establecidos por Naciones Unidas en 2015 cuando aprobó la Agenda 2030.

Jarraitu irakurtzen

Haize berri, ero haize

 

sturgeo

Ayuso enbataren ondorioak aztertzen ari ginela, Eskoziatik iritsi zaigu, beste behin ere, Sturgeonen haize freskoa. Batak arinkeriaz desitxuratu du askatasuna; besteak, ordea, askatasunez gidatu nahi du bere herria burujabetzarantz.

Madrilen ez du askatasunak irabazi, ezta politika jardunak ere. Astearte gauean aspaldiko mamu zaharrak agertu zitzaizkidan berriro ere Genovako irudiak ikustean. Nik Aznar ikusi nuen han. Betiko jauntxoak, gazte iruditan betiko mezuak zabaltzen. Lehen erabakien artean zergak jaitsiko dituela zioen, behin eta berriro, Madrilgo presidenteak. Erne diskurtso horrekin! Askatasunaren alde aritzea da gizon-emakume askez osatutako herri librea aldarrikatzea: kalitatezko osasun publikoa, doako hezkuntza, enplegu duina eta inor kale bazterrean uzten ez duen aukeraz beteriko herrialdea da aske. Hortik aurrerakoak, hitz merkeak eta propaganda hutsa. Gaueko hamarretan terraza batean garagardo bat hartzea plazer ederra da, baina hori baino askoz gehiago da askatasuna.

Aukeran, nahiago dut garagardo hori Eskoziako pub batean hartu. Han, patxadaz baina etenik gabe doaz aurrera. Urratsez urrats libre izatea erabaki dute, inor zapaldu eta mindu gabe, akordioak eskainiz eta Europako gainerako herrialdeekin bat eginez.

Uda gainean dugula, berehala ohartuko gara Ayusoren haize berri hori ero haizea izango dela. Horrelakoek ez dute lekurik gure herrian, baina agian ondo etorriko litzaiguke erakutsi digun freskotasun eta lotsagabekeria punttu hori; besteak beste, hori ere beharrezkoa izango dugulako Sturgeonek erakutsitako bidea gurera egokitzeko.

Jarraitu irakurtzen

Fortalecer la Gipuzkoa industrial

El Diario Vasco. 2021-05-08
El Diario Vasco. 08-05-2021

Cuando miramos atrás somos muchos los guipuzcoanos y guipuzcoanas que recordamos cómo abundaban las pequeñas empresas en nuestros barrios y pueblos, o cómo nuestros padres nos explicaban sus inicios con un torno en un ikuilu en los años 60, en una Euskadi que, pese a las dificultades, trabajaba duro para abrirse paso y modernizar su economía. Hemos crecido jugando con el utillaje de los talleres y viendo a nuestros mayores sacar adelante proyectos que, pese a sus humildes inicios, terminaron siendo competitivos en una economía global, y muchos de ellos referencia mundial. La industria ha sido paisaje, oficio e identidad, reflejo de nuestra idiosincrasia, vertebradora de nuestro desarrollo económico, y garante de nuestra cohesión social.

Nuestra prosperidad y calidad de vida actuales, equiparables a los de las sociedades más avanzadas de Europa, no han caído del cielo. Son el producto del esfuerzo emprendedor de las generaciones que nos precedieron, y de las políticas de desarrollo impulsadas desde las instituciones vascas durante décadas, asentadas sobre una comunidad solidaria y comprometida con el futuro de su pueblo.

Jarraitu irakurtzen

Ayuso, zer urrun dago Madril!

Trilero jokoa

Atzo, beste behin ere, agerian geratu zen Euskadi eta Espainia aparteko bi errealitate direla. Gurean jokatzen ez dugun Trilero partida ikusi genuen: pilota boterea zen, eta horren inguruan zeuden jokalariak, edalontziak, mahaia eta gezurtiak, botere hori nork eskuratuko. Irabazteko, dena da zilegi joko honetan, eta atzo horixe bera egiaztatu genuen.

Espainiako politikak joko honen ezaugarri berberak ditu: gezurra, engainua eta iruzurra.  Zentsura mozioa aurkezterakoan ere joko interesak izan dituzte, eta ez berez duen helburu eraikitzailea, ez baitakigu proiekturik eta alternatibarik badagoen. Azkar batean gertatzen da dena. Txio batek irauten duena. Dena da libre, ez baitago herrigintza ikuspegirik. Inoiz jakingo al dugu, kasu honetan, zeintzuk diren horrela jokatzeko benetako arrazoiak?

Iñaki, ze urrun dago Kamerun! abestia etorri zait burura Madrilgo eta Murtziako gertaeren berri irratian ematen ari zirenean. Horrela sentitzen dut nik Espainia, zein urrun! Sekula ez dut loturarik sentitu, deskonexioa baizik; eta horrelako jokamoldeek animatzen naute haiekin oraindik ere lotzen gaituen soka moztera. Eten eta aske izan.

Jarraitu irakurtzen

David zarauztarraren istorioa

Zarauzko hilerria
Zarauzko hilerria

Abenduak badu ospakizun eta oroitzapen usaina. Urte bat agurtu eta berriari ongi etorria ematen zaion horretan izandako bizipenak eta berri nagusienak jasotzen ditugu. Denetik egoten da memori jarduera horretan: onak eta txarrak. Baina denak dira baliagarriak zer garen, nola jarduten dugun eta zer bideratu behar dugun ikasteko.

Egunotan David Isart Laskurainen istorioa iritsi zait. Hunkitu egin nau  ezezaguna zaidan herritar horren bizitzak. Zarautzen 1902an jaioa, Antonia Escartinen senarra eta bost seme-alaben aita. Errepublikaren defentsan, Intxarkundia batailoian gudari, Kantabrian harrapatu zuten 1937an eta Lleidako konzentrazio gune batera eraman zuten. Baldintza latz eta ankerrak bizi izan zituen han eman zituen bi urteetan, eta hala hil zen 1939ko maiatzaren 13an.

Jarraitu irakurtzen

Renault laranja batean hasi zen guztia

Zarauzko lizardi kalean zegoen Batzokiaren inagurazio eguneko pegatina. 1979-08-25. Eta nire alderdike txartela.
Zarauzko lizardi kalean zegoen Batzokiaren inagurazio eguneko pegatina. 1979-08-25. Eta alderdike txartela.

 

Aurreko ostiralean eman genion bukaera Gipuzkoako alderdiko burukide berriek osatuko duten ejekutibaren prozesuari. Joseba Egibar izango da GBBko presidentea eta talde berrirako, beste 14 kideren artean, ni ere hautatua izan naiz. Eskertua emandako babesarengatik, eta ilusioz beteta nago, datorkigun denbora berri honetan ekiteko duguna kontuan hartuta. Ametsak, grina eta hori guztia mugiaraziko duen motor berri bat jartzera goaz abian; elektrikoa izango da, hala eskatzen baitu garai berri honek. Paritarioa eta guztiz euskalduna, azken hori ez luke berri izan behar.

Hamazazpi urte nituela hasi nintzen etxez etxe botoak banatzen Renault laranja batean. Umetatik,  Alderdi Egunetatik eta batzoki zaharreko Lizardi zinematik ezagutzen ninduten Rosita eta Gurutze alderdikideak joan ziren nire amarengana kotxe eske. Lanak asko erraztuko zitzaizkiela esan zioten kotxe bat izanez gero, eta segituan eman zien amak baiezkoa. Biharamunean  han agertu ginen ama eta biok gasolinazko motorra zuen autoarekin, eta beraiek, berriz, gaur berriro ere hain modan dauden sarezko poltsekin. Di-da batean egin genuen banaketa. Zelai-Ondo eta Itxasmendiko auzoetako ezkaratzetako buzoi guztietan sartu genuen propaganda, asko baitzegoen jokoan 1991ko foru eta udal hauteskunde haietan. Gerora etorri zen konpromisoa, alderdikide izateraino. Bittor Martiarenak, Nikolas Diezek eta Potxolok eman zidaten karneta Zarauzko Azarako batzokian. Harrezkero makina bat trenetan, busetan eta kotxeetan ibilitakoa naiz, leku batetik bestera, EGIkide garaietan ez zen-eta inoiz motorra gelditzen: batzarrak, kartelak eta jaiak. Beti izaten genituen zereginak eta ondo pasatzeko nahiko diesel. 

Jarraitu irakurtzen

Fortalecer lo comunitario desde lo digital

planeta

Artículo publicado en el suplemento especial Planeta Digital.

Especial 25 aniversario de diariovasco.com 2020-11-29

La actual crisis ha provocado una aceleración de los cambios económicos, sociales y políticos que ya venían produciéndose de forma vertiginosa, dando lugar a una incertidumbre generalizada. En tiempos de zozobra, se activan los sentimientos de nostalgia: queremos volver al sitio donde estábamos y tal y como estábamos, nos aferramos a nuestras zonas de confort, y buscamos culpables de lo que nos está sucediendo. El dedo apunta a la política.

Poco vale de ese pasado cercano en un futuro inminente. Se acelera el pensar, el decir y el hacer. Todo sucede al momento, y no hay espacio ni tiempo para el debate sosegado, ni la construcción de consensos. La ciudadanía quiere respuestas rápidas y fáciles a problemas complejos y plagados de matices. La difícil paradoja actual estriba en que los responsables institucionales debemos manejar escenarios de alta complejidad que requieren anticipación y adaptación, encontrar un equilibrio muy difícil entre estabilidad y cambio, en un contexto social de rechazo a la política –la palabra desafección empieza a quedarse corta-, y renuencia a los cambios.

Jarraitu irakurtzen

Berdintasunaren ateak

Ficobako sarrera. 2020-11-20
Ficobako sarrera. 2020-11-20

Egonezina, noraeza eta kezka. Hiru hitz horiek ondo jasotzen dute, nire ustez, bizi duguna. Goizean goiz irratian entzundakoa zaharkitua gelditzen da gaueko albistegian. Dena oso azkar doa, eta ez dakigu zer datorkigun. Etxera bidean nindoala, bero doan udazken honetan, gure etxe inguruko zuhaitzen adarrak asko mugitzen zirela ohartu nintzen, nahiz eta enborrak ondo sustraituak egon. Eta irudi horren haritik, gure herriari ere gauza bera gertatuko zaiola pentsatu nuen, COVID-19 gaitza behin gainditu ondoren. Euskal gizarteak baditu ondo sustraitutako balore batzuk; besteak beste, berdintasuna. Estrategiak, planak eta egitasmoak non-nahi daude, baina kontua da horiek nola gauzatu, nola bihurtu ekimen. Hor dago koxka.

Aurreko astean hizpide izan zen Gipuzkoako Foru Aldundiak ezgaitasun intelektuala dutenei zuzendutako lehen lan eskaintza publikoa. Ehun pertsona baino gehiago aurkeztu ziren Irungo Ficoban egin zen azterketara. Urduritasuna eta ilusioa izan ziren nagusi. Guraso, antolatzaile, zaintzaile, eta nola ez, egun horretako protagonistak. Beste urrats garrantzitsu bat inklusioaren aldeko apustuan. Orain dela hiru urte,  Gobernantza Departamentua eta Gureak erakundea elkarlanean hasi ziren pertsona hauentzat Aldundian egon daitezkeen lanpostu egokien azterketa eta identifikazioa egiten. Gerora, beste erabaki asko hartu dira ibilbide aitzindari honetan. Urratsez urrats, herri honetan batzuen eta besteen ezagutza, bizipenak eta eskarmentua kontuan izanda, iritsi gara desgaitasun intelektuala dutenei ere euskal erakundeen ateak parez pare irekitzera.

Jarraitu irakurtzen