Hedabideen kontsumoa neurtzen duten azken estatistiken arabera, Gipuzkoarrok gara Europan egunkari gehien irakurtzen duen lurraldea. Gure inguruko gertakarien berri izatea, iritzi desberdinak irakurtzea eta gure erakundeek onartzen dituzten neurri, egitasmo edo plan nagusiak jakitea gustuko dugu. Baina, azken hamarkadan, gipuzkoarrok irakurle pasibo izatetik herritar aktibo izateko jauzia eman dugu. Hori, berez, ez da berria gure gizartean. Gipuzkoa oso gizarte bizia da, eta eragile, elkarte eta taldeen dinamikari esker oso egitasmo inportanteak gauzatu ahal izan dira. Ikastolen sorrera edo hainbat enpresa proiektu ezingo lirateke ulertu, gure balore eta jarrera horiengatik ez balitz.
Gipuzkoa ejemplar
La apuesta por la ética y la ejemplaridad en las instituciones públicas tiene ya un largo recorrido. Los países occidentales más avanzados en materia de buena gobernanza, liderados en su día por las políticas de integridad de la OCDE, vienen desde hace años haciendo un esfuerzo ímprobo para reforzar sus infraestructuras éticas, con el fin de generar una cultura de probidad, prevenir la corrupción o las conductas públicas no adecuadas, así como blindar esa institución invisible que es la confianza de la ciudadanía. Un legado importante que nunca debemos dejar de lado porque, una vez roto, cuesta mucho reconstruir.
Gipuzkoa eredu
Azken bost urteetan asko aldatu gara. Krisi ekonomiko larria izan dugu eta oraindik ere ondorio latzak ari gara pairatzen. Ez dugu berdin lan egiten eta ziurrenik ez dugu berdin pentsatzen. Uste baino gehiago aldatu da gure gizartea eta onerako edo txarrerako izan den, hurrengo belaunaldiek esango digute.
Garai gogor honetan, euskaldunon gizatasunaren balioa nolakoa den ezagutzeko aukera ere izan dugu. Euskal Herria beti izan da herri solidarioa eta hala izan da aitortua. Gizarte sare garrantzitsua sortu dugu, inor bazterrean gelditu ez dadin. Ekonomia sozialerako enpresak eta gizarte politika aurreratuenetarikoa duen herria da gurea, eta Gipuzkoa da ziurrenik hori hoberen islatzen duen lurraldea. Hala diote behintzat azken inkesta eta ikerketek.
Hau guztia esanda, aitortu beharra dago gure arteko mesfidantza ere areagotu egin dela. Egungo gizarte gipuzkoarra ez da gure gurasoek ezagutu eta bizi izan zuten bezalakoa. Lehen irakasleek ikastolan beti zuten arrazoia, orain, berriz, gutxitan. Lehen, ohikoa zen auzoko harategian hileroko erosketak egitea eta hilabete bukaeran dena batera ordaintzea; orain, ordea hileroko erosketak merkataritza gune erraldoietan egin ohi ditugu. Seguraski gizarte modernoago batean bizi gara, baina onartu beharra daukagu askatasun, konfiantza eta alaitasun pixka bat ere galdu dugula.
Politikagintzan ere oso epe laburrean gauza asko ari dira aldatzen. Sakoneko aldaketak ari gara burutzen euskal administrazioetan herritarren nahi berriei egokitzeko. Herritarren eskaerak handitu egin dira, erantzun berriak jaso nahi dituzte eta, batik bat, herri ordezkarien jokabidea zuhurrago izan dadin espero dute. Izan ere, erakundeak kudeatzen dituzten pertsonen jokabide esparrua ondo adieraztea garrantzitsua da, printzipio eta baloreak ondo zehaztuz. Gipuzkoa horretan ere eredu eta erreferente izan nahi du, eta, horregatik, Aldundian, onartu berri dugu, edozein elkartek, enpresak edo eragilek egiten duenaren antzera, sistema integral berri bat.
#OrainUdalak
Atzokoan aukera izan nuen Gipuzkoako Udaletako ordezkaritza zabal baten aurrean herritarren partaidetzari lotuta esku artean ditugun asmoak eta proiektu zehatzak azaltzeko. 2016ko Partaidetza Planaren lerro nagusiak partekatu ahal izan nituen 70 alkate eta partaidetza teknikari ingururekin.
Laster ezagutaraziko dugu Plan Gipuzkoako gizartearen aurrean, baina dagoeneko aurreratu dezaket Udalekiko lankidetza izango dela osagai nagusietako bat, eta helburu horretan kokatzen da atzoko topaketa. Alor guztietan sustatu nahi dugu Udalekiko elkarlana, baina partaidetza dinamiken kasuan, uste dut elkarlan honek baduela garrantzi berezi bat. Izan ere, askotan norbere udalerria da parte-hartzerako esparru ‘naturalenetako’ bat, tamaina txiki edo ertainekoetan batez ere. Beraz, partaidetza prozesuak martxan jartzerakoan, ezinbesteko bazkide dira Udalak.
Hala, aurki aurkeztuko dugun Planak hainbat ekintza aurreikusten ditu Udalekiko lotura horiek sendotzeko. Partaidetzako kultura sustatzeko eta errazteko ekintzen barruan, Udalen Kontseilua sortuko dugu. Udaletako langileei bideratutako Prestakuntza Plan bat onartuko dugu, diru-laguntza lerro berriak ezarriko ditugu, eta praktika onak aintzat hartu eta sarituko ditugu.
Oro har, harrera ona izan zuen egitasmoak, eta oso interesgarria izan zen alkate eta teknikarien zalantzak, ekarpenak eta iritziak entzutea. Izango dira desadostasunak bidean, baina bat gatoz Udalen protagonismoa ezinbestekoa dela herritarrekin harreman irekia sendotu eta Aldundian eta Gipuzkoan partaidetza instituzionalizatzeko. Ez da batere abiapuntu txarra.
Urratsa bikaintasunerantz
Oharkabe samarrean pasa bada ere, albiste inportantea plazaratu genuen atzo. Aldundian Kudeaketa Publikoko Eredua (KPAE) ezarriko dugu. Eusko Jaurlaritzak eta Euskalitek administrazioko hainbat langileren ekarpen boluntarioekin osatutako eredua da, eta EFQM ereduak urte askoan pilatutako eskarmentua du oinarri. Ez da abiapuntu txarra, nazioartean aitorpen ugari jaso dituen eredu kontrastatua baita EFQM, arrakasta frogatu duena.
Edozein enpresa eta erakundek badaki zer den geroz eta eszenatoki lehiakorragoan aritu behar izatea. Eta erakunde publikook ere, geroz eta errealitate konplexuagoari egin behar diogu aurre, gure jomuga den gizartea ere geroz eta konplexuagoa delako. Aldatuz joan dira herritarren eskakizunak eta beharrak, areagotu egin da gurekiko exijentzia maila, eta teknologia berriek ere sekulako eragina eduki dute. Erakundeen eta herritarren arteko komunikazioa eta harremanak ez dira garai batekoak.
Fenomeno horretara egokitu behar gara erakunde publikoak. Ohituretan, prozeduretan eta eguneroko praktiketan eduki behar du isla horrek. Aldundiaren antolaketa eraldatzeko prozesu sakonean murgildurik gauden honetan, KPAE oso lagungarria izango dela uste dut, eredu kontrastatua, publikoa, eta euskalduna delako, euskal erakundeek euskal erakundeontzat pentsatua eta prestatua, alegia. Administrazio maila guztietan homologazioa lortzeko ere balioko du, beraz.
Zer lortuko dugu honekin? Erakundean kudeaketa eraginkorragoa, gardenagoa, koordinatuagoa, arinagoa eta desburokratizatuagoa edukitzea. Eredu berriari esker Aldundiak hobeto aprobetxatuko ditu bere prozesuak eta baliabideak, duplizidadeak saihestuz. Bere giza taldeak trebezia eta ezagutza berriak eskuratuko ditu, formakuntzaren bitartez konpromisoa sendotuz. Plangintzari ere garrantzi berezia emango zaio, helburuak Kudeaketa Plan Estrategikoarekin bat etor daitezen eta antolaketa ere horren arabera egokituz. Alegia, planifikazioa bermatuko da, inprobisazioa saihestuz.
Eta azkenik, berrikuntza, administrazio egokia eta etika publikoa sustatuko dira, jasangarritasuna, aukera berdintasuna edota euskararen erabileraren normalizazioa bezalako balioekiko erantzukizuna azpimarratuz.
Guzti hauek, etxe barruko lanak izanda ere, eragin nabarmen eta zuzena izango dute gure politiketan eta herritarrek jasotzen duten zerbitzuan. Makinaria puntu-puntuan jartzen lagunduko gaitu KPAEk. Bikaintasuna ez baita eslogan hutsa, eguneroko kontua eta gure betebeharra baizik.
Gipuzkoa, cada vez más transparente
La Diputación de Gipuzkoa es, desde hace unas semanas, la primera institución pública de Euskadi que da a conocer la agenda diaria de sus más altos representantes. Una información que en otros países como Inglaterra o EEUU está disponible y es de obligada publicación desde hace años, y cuyo acceso facilitan también, más recientemente, instituciones como la Comisión Europea. Cualquiera puede consultar, a través de la nueva web de la Diputación –www.gipuzkoa.eus-, a qué dedicamos los diputados y diputadas nuestro día a día, a qué actos acudimos y con quién nos reunimos. De forma sencilla, accesible y actualizada, a través de un calendario similar al que la mayoría utilizamos en nuestro correo electrónico.
Zubi lanak
Asteburu honetan, Donostiak Maria Cristina zubian eman dio hasiera Europako Hiri Kulturalari. Azken hamarkadan euskaldunok iraganean izan ditugun liskarrak eta ezin ikusiak ahaztu nahian gabiltza, eta, kultura lagun, etorkizuneko elkarbizitzaren zubi berria erakitzea erabaki dugu urte berriko lehen egun hauetan.
Ez ditut plastiko beltzak gustuko
Aste honetako agendako gaiak, eta gure lurraldeko albiste nagusiak aztertzerakoan, irudi bat etorri zait gogora; Hondarribiko Alardeko argazki itsusi bat. Ez dut betiko alardea edo alarde mistoaren inguruko eztabaidan parte hartzeko asmorik. Batzuen eta besteen aldeko argudioak ezagunak dira eta garbi dago adostasunik ez dagoela jaia ospatzeko moduaren inguruan. Gaia gatazkatsua da oraindik, ertz eta korapilo askokoa. Ez dut, beraz, nire blogeko lerro hauetan Alardearen konponbiderako giltzarririk azalduko, ez dudalako proposamen berririk.
Hau esanda, badago azpimarratu nahi dudan kontu bat. Ez zitzaidan batere gustatu Alardearen osteko egunkarietan ikusitako argazki bat. Neska gazte batzuk plastiko beltzarekin egin zieten harrera alarde mistoaren kideei, beraien aurretik pasatzerakoan. Gogorra eta tristea iruditu zitzaidan.
Euskal Herrian egoera gogor asko bizi izan ditugu herriz-herriko festetan. Kartel iraingarriak, lekuz kanpoko pintadak, mehatxuak, eta baita ekintza larriagoak ere. Eta beti pentsatu izan dut nola den posible festa batzuetan, ondo pasa behar dugun une batean, horrelakoak gertatzea. Ez zait buruan sartzen. Edozeinek du eskubide osoa festa nola ospatu nahi duen erabakitzeko, baina beti besteak errespetatuz.
Ulertzen dut alarde eredu baten aldekoa izatea, baina horrek ez du justifikatzen bestelako eredua duen pertsonari harrera plastiko beltzarekin egitea, besteen eskubidea ere errespetatu behar delako. Norbaitek esango du adierazpen askatasuna dela, baina ez nago ados. Irainek eta indarkeria berbalak ez dute lekurik gure herriak bizi duen egoera politiko eta sozial berrian. Ez lukete eduki behar. Errespetua eta tolerantzia dira elkarbizitzaren oinarriak. Ezagutzen nauenak badaki beti defenditu dudala hori. Euskaldunok ez dugu asmatu sarritan desadostasunak egoki kudeatzen, eta oraindik badugu iraganetik zer ikasia.
El buen gobierno en Gipuzkoa
Artikulu hau publikatu dut Noticias de Gipuzkoa egunkarian. Legealdi honetan Gobernantzan izango ditugun erronkan zenbatzen ditut bertan. Eredu berri bat ezartzeko ilusio eta indarrik ez zaigu falta, elkarlana, irekitasuna eta gardentasunean oinarrituta.
http://www.noticiasdegipuzkoa.com/2015/08/28/opinion/tribuna-abierta/los-retos-del-buen-gobierno-en-gipuzkoa
Homenaje a Joxe Mari Korta
La sucesión de eventos, homenajes y celebraciones que suele darse en la escena pública, y especialmente en la política, puede darnos la sensación de que todos los actos son iguales. Y no es así, ni mucho menos. Hace unos días realizamos, un año más, un homenaje a Joxe Mari Korta, asesinado por ETA hace quince años. Un triste aniversario que venía celebrándose anualmente, pero que en esta ocasión contaba con una novedad significativa: la asistencia, por primera vez, de representantes de todos los partidos políticos de los Ayuntamientos de Zestoa y Zumaia.
Recuerdo como si fuera ayer el Pleno de hace quince años, en el que el Ayuntamiento de Zestoa gobernado por la izquierda abertzale se negó a condenar el asesinato de Korta. En aquel momento, como miembro del GBB, uno de nuestros cometidos era el de arropar, ayudar y orientar a los concejales y alcaldes cuando se daba una de estas macabras acciones, por aquel entonces desgraciadamente habituales, y ayudarles a gestionar las emociones y la organización de manifestaciones y actos de repulsa.
Me tocó estar en aquel Pleno personalmente, y tengo muy viva la imagen de la mesa central del salón de plenos de Zestoa, con los familiares de Korta presentes, y de cómo el Ayuntamiento fue incapaz de condenar el asesinato a sangre fría de un vecino. Era imposible no ponerse en la piel de los familiares y amigos y no hacer suyo el sentimiento de desgarro por el que estaba pasando.
La asistencia, quince años después, del nuevo alcalde de Zestoa al homenaje a Joxe Mari Korta es una buena noticia porque salda una deuda pendiente demasiado tiempo atrás. Pero está claro también que queda mucho por hacer en lo que se refiere a la memoria, la lectura de la violencia, y el reconocimiento del daño causado.